به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، رسیدن به نظریه قابل دفاع و معقولی برای معناداری زندگی به عوامل متعددی بستگی دارد و علت اصلی شگفت انگیز بودن فلسفه و حیات و هستی و وجود شاید این نکته باشد که هر کس می‌تواند به شکل مطلوب خودش، مفهوم همه چیز را در ذهنش شکل دهد و نحوه نگرش انسان به زندگی شاید از عوامل مختلفی چون جنسیت،‏ زمان،‏ فرهنگ و اندیشه تاثیر می‌گیرد. ایجاد روشنگری، آگاهی بخشی، آموزش و درک از هستی و حیات برای انسان‌ها به عهده معلمان فلسفه و اندیشه‌ای بوده است که در زمان خود زیست می‌کردند. در سالی که گذشت جامعه اندیشه کشور در سوگ از دست دادن برخی چهره‌های برجسته علمی و فرهنگی نشست. ایبنا در این گزارش ضمن معرفی این چهره‌ها نگاهی به آثار آنان نیز داشته است.

علیرضا صدرا، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران چهار آبان درگذشت. وی نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی و رییس اندیشکده سیاست مرکز الگوی اسلامی پیشرفت بود و به دلیل ایست قلبی دارفانی را وداع گفت.

درآمدی بر آزاد اندیشی و نظریه پردازی در علوم دینی، مشروعیت سیاسی، نقش راهبردی دولت در نظریه سیاسی امام خمینی (س)، مفهوم شناسی حکمت متعالی سیاسی، اسباب مدنی در حکمت اسلامی و فاضله، آیین‌های مدنی، اسباب مدنی در حکمت سیاسی متعالی امام خمینی(ره) و خوانش سیاسی متون حکمت متعالیه بخشی از کتاب‌های این استاد علوم سیاسی را شامل می‌شود.

چشم انداز فلسفه سیاسی، گفتمان مهدویت، سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه، چشم انداز دانش سیاسی در ایران، مبادی علم سیاست متعالی، نظام آموزش دانش سیاسی، آداب مدنی، اسباب مدنی در حکمت برهانی، شهودی و حکمت سیاسی خواجه نصیر، اسباب مدنی در حکمت متعالی سیاسی صدرایی، حکمت سیاسی اسلامی، الگوی سیاسی حکمت متعالی؛ الگوی سیاسی متعالی، گفتمان مهدویت و چالش های آسیب شناسی، اصطلاح نامه فلسفه سیاسی بخشی دیگر از آثار وی را دربرمی‌گیرد.
اصغر عسکری خانقاه استاد بازنشسته گروه انسان‌شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران و سردبیر اسبق مجله علمی نامه علوم اجتماعی 15 فروردین جان به جان آفرین تسلیم کرد.

شادروان عسکری خانقاه دانش آموخته دکترای انسان شناسی از دانشگاه سوربن فرانسه و از پایه‌گذاران علم انسان‌شناسی زیستی در ایران بود و تحقیقات، تالیفات و ترجمه های ارزشمند زیادی در حوزه انسان شناسی داشت که مهمترین آنها عبارتند از: مبانی انسان‌شناسی زیستی (انتشارات سمت)، انسان‌شناسی عمومی، (انتشارات سمت)، فرهنگ و زیست، (دانشگاه تهران)، مردم‌شناسی: روش، بینش، تجربه، اصغر عسگری خانقاه، (انتشارات علم)، روستای قاسم‌آباد گیلان: پژوهشی در مردم‌شناسی، (شرکت انتشارات علمی و فرهنگی)، لوطی‌آباد، (شرکت انتشارات علمی و فرهنگی) ایرانیان ترکمن: مردم‌شناسی و جمعیت‌شناسی (نشر اساطیر)، و ترجمه کتاب های فرهنگ مردم‌شناسی، میشل پانوف، میشل پرن، (سمت)، سه گزارش از زندگی اجتماعی مردم بدوی، برونیسلاو مالینوفسکی، (انتشارات علمی و فرهنگی)، پاریس در شب: گزیده شعرهای ژاک پرور، ژاک پرور، (کتاب خورشید.
 
علی رضاقلی، جامعه‌شناس و پژوهشگر، در سن ۷۵ سالگی درگذشت. از این پژوهشگر کتاب‌های «جامعه‌شناسی خودکامگی» و «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» منتشر شده است.
این چهره فرهنگی هشتم فروردین‌ماه ۱۴۰۱ در سن ۷۵ سالگی بر اثر ناراحتی قلبی در یکی از بیمارستان‌های تهران از دنیا رفت. مجله بخارا در معرفی او نوشته است: علی رضاقلی در سال ۱۳۲۶ در شمیران به دنیا آمد. او تحصیلات متوسطه را در رشته ادبی در سال ۱۳۴۶ در دبیرستان بهرام قلهک شمیران به پایان رسانید. در همان سال در رشته علوم سیاسی به دانشکده حقوق دانشگاه تهران رفت و در سال ۱۳۵۰ موفق به اخذ دانش‌نامه کارشناسی از دانشگاه تهران شد. پس از گذراندن خدمت سربازی در سال ۱۳۵۳ برای ادامه تحصیل به دانشگاه سوربن و سپس مدرسه سیاسی مطالعات عالی پاریس رفت.

رضاقلی با پیروزی انقلاب اسلامی پایان‌نامه دکترا را نیمه‌تمام رها کرد و به ایران بازگشت و به‌طور غیررسمی به مطالعه و پژوهش در حوزه‌های جامعه‌شناسی و اقتصاد سیاسی ایران پرداخت.
از این پژوهشگر کتاب‌های «جامعه‌شناسی خودکامگی» و «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی» منتشر شده است. همچنین گردآوری و تنظیم درس‌گفتارهای کلاس روش‌شناسی علوم انسانیِ عبدالکریم سروش و چاپ کتاب «درس‌هایی در فلسفه علم الاجتماع» در کارنامه او دیده می‌شود. «جامعه‌شناسی اقتصادی ایران: غارتی یا رقابتی»، «شرحی بر تاریخ مبارک غازانی به سبک نهادگرایان جدید» و «تاریخ اقتصاد سیاسی ایران به روایت شاهنامه فردوسی و با روش‌شناسی اقتصاد نهادگرای جدید» کتاب‌های در دست تالیف و تدوینِ رضاقلی هستند که این ایام مشغول ویرایش نهایی آن‌ها بود.

آیت‌الله سیدحسن سعادت مصطفوی از علمای تهران و استاد دانشگاه امام صادق(ع)، در تاریخ 6 شهریور پس از تحمل یک دوره بیماری به دیار باقی شتافت. سید حسن سعادت مصطفوی فرزند حضرت آیت الله جامع المعقول و المنقول حاج سید محمّد سعادت مصطفوی در اول خرداد ماه ۱۳۱۵ شمسی در شهرستان قاین خراسان جنوبی متولد شد. از شش سالگی به مکتب رفت و بعضی کتابهای فارسی را فرا گرفت و پس از یک سال و نیم به مدرسه ابتدائی رفت.

قبل از انقلاب در مدرسه مروی شرح اشارات و رسائل شیخ تدریس کرد، بعد از انقلاب از سال ۱۳۶۳ در دانشگاه های مختلف- دانشکده الهیات دانشگاه تهران- دانشگاه شهید بهشتی- دانشگاه تربیت مدرس تهران- دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات- دانشگاه امام صادق (علیه السلام) در رشته های فقه و اصول- کلام و فلسفه مشاء- متعالیه صدرائی و عرفان نظری تدریس می کرد.
 
در این دانشگاه ها چهل رساله در مقطع دکتری در موضوعات مختلف فلسفی راهنمایی کرد و قریب ۶۰ رساله را در مقطع فوق لیسانس در موضوعات مختلف فلسفی و کلامی و قرآنی به عنوان استاد راهنما و مشاور هدایت کرد.

شرح نمط سوم اشارات و تنبیهات ابن سینا به فارسی مبسط و تفصیلی در مرکز نشر دانشگاه امام صادق (علیه السلام)؛ الهیات بمعنی الاخص در قرآن تحت پروژه دو ساله مشتمل اقلاً بر ۶۰۰ صفحه و بسیاری مقاله‌های مختلف علمی قرآنی و فلسفی در مجلات علمی بخشی از تلاش های علمی اوست.
 
 
سید محمد هاشمی استاد بازنشسته و پیشکسوت دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی در سن ٨٢ سالگی در بهمن ماه 1401 دارفانی را وداع گفت. کسب نشان علمی درجه ۱ دانش، کسب جایزه کتاب شایسته سال ۱۳۷۳ از ریاست جمهوری و کسب جایزه کتاب سال ۱۳۷۵ از ریاست جمهوری بخشی از توفیقات علمی ایشان است. کتب زیر بخشی از دستاوردهای علمی ایشان بوده است: حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (ج ۱) ناشر: دانشگاه شهید بهشتی -۱۳۷۴ (چا پ۱) با تعدد تجدید چاپ؛ حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (ج ۲) ناشر: دانشگاه شهید بهشتی - ۱۳۷۲( چا پ۱) با تعددتجدید چاپ؛ نگرش بر قانون کار جمهوری اسلامی ایران ناشر: دانشگاه شهید بهشتی - دانشگاه شهید بهشتی – ۱۳۷۰؛ حقوق بشر و آزادی‌های اساسی - نشر میزان چاپ اول ۱۳۸۴ - با تجدید چاپ؛ حقوق اساسی و ساختارهای سیاسی نشر میزان چاپ اول ۱۳۹۰ با تجدید چاپ

محمد جعفر جعفری لنگرودی استاد دکتر محمد جعفر جعفری لنگرودی، حقوقدان، فقیه، مجتهد، حقوق‌پژوه، محقق و قاضى و اولین نویسنده دایره‌المعارف حقوقى ایران روز هشتم اسفند در ایست بورن انگلستان درگذشت. علاوه بر تحصیلات حوزوی در قم و مشهد تا اخذ درجه اجتهاد، تحصیلات آکادمیک خود را در دانشگاه تهران ادامه داد. وی در سال ۱۳۳۹ با ارائه پایان نامه تاثیر اراده در حقوق مدنی موفق به کسب مدرک دکترای حقوق خصوصی و قضایی خود از دانشکده حقوق دانشگاه تهران شد. کتاب دایره المعارف عمومی حقوق (الفارق) وی در سال ۱۳۸۷ شمسی، به عنوان برترین کتاب سال رشته حقوق معرفی شد. کتاب ترمینولوژی حقوقی این حقوقدان نیز مورد استفاده فراوان حقوق پژوهان قرار می‌گیرد.

 سیدجواد طباطبایی نویسنده و استاد دانشگاه 9 اسفند در سن ۷۷ سالگی در بیمارستانی در لس‌آنجلس درگذشت. سید جواد طباطبایی (زاده ۲۳ آذر ۱۳۲۴ تبریز) استاد دانشگاه و پژوهشگر ایرانی در زمینه فلسفه، تاریخ و سیاست بود. او عضو پیشین هیئت علمی و معاون پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران بود. وی از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۹۵ مشغول تدریس در مؤسسه مطالعات سیاسی-اقتصادی «پرسش» بوده‌ است. طباطبایی مدیر گروهی فلسفه مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی  را در کارنامه خود داشت.

ابن‌خَلدون و علوم اجتماعی؛ گفتار در شرایط امتناع؛ تاریخ اندیشه سیاسی در ایران؛ ملاحظاتی در مبانی نظری؛ زوال اندیشه سیاسی در ایران؛ گفتار در مبانی نظری انحطاط ایران؛ خواجه نظام‌الملک طوسی؛ گفتار در تداوم فرهنگی ایران؛ ترجمه تاریخ فلسفه اسلامی، هانری کُربَن؛ ۱۶. فلسفه و سیاست؛ مجموعه مقالات جواد طباطبایی و ... عناوین برخی از آثار اوست.